سنا یا خانه بالاتر چیست؟ بررسی سیستم قانونگذاری دوخانه‌ای | نقطه ۱۸
مجلس «سنا» چیست؟
«سنا» (Senate)، که به آن «خانه بالاتر» (Upper House) هم گفته می‌شود، یکی از ارکان پارلمان‌های دموکراتیک است و نقش مهمی در
فرآیند تصمیم‌گیری و تصویب قوانین ایفا می‌کند. این نهاد به‌ویژه در کشورهایی
با سیستم حکومتی فدرال یا «دوخانه‌ای» وجود دارد. مفهوم «سنا» ابتدا در
روم باستان معرفی شد؛ جایی که به‌عنوان یک نهاد مشورتی برای مشاوران ارشد کشور
فعالیت می‌کرد. با این حال، مجلس «سنا» به شکلی که امروزه می‌شناسیم، برای
اولین‌بار در ایالات متحده آمریکا شکل گرفت.
«سنا» در ایالات متحده آمریکا
در ایالات متحده، مجلس «سنا» یکی از دو بخش «کنگره» (Congress) است و
وظایف مهمی از جمله تصویب قوانین، نظارت بر دولت و تایید تصمیمات کلیدی همچون
نامزدهای مناصب دولتی و قضائی را بر عهده دارد. بخش دیگر «کنگره»، مجلس
«نمایندگان» است.
اعضای مجلس «سنا» از هر ایالت به‌طور برابر
انتخاب می‌شوند؛ یعنی هر ایالت دو «سناتور» (Senator) دارد و مدت زمان
خدمت در این مجلس شش سال است. این ساختار، که توازن میان ایالات مختلف را حفظ
می‌کند، مجلس «سنا» را از مجلس «نمایندگان» که تعداد اعضای آن بر اساس جمعیت هر
ایالت تعیین می‌شود، متمایز می‌کند.
تفاوت «خانه بالاتر» (سنا) با «خانه پایین‌تر» (مجلس نمایندگان)
«سنا» معمولاً نقش مشورتی و نظارتی بیشتری دارد و برخلاف مجلس «نمایندگان»، که وظیفه اصلی آن تصویب قوانین است، مسئول بررسی و تایید مسائلی مانند انتخاب مقامات ارشد دولتی و معاهدات بین‌المللی نیز هست. علاوه بر این، اعضای «سنا» دوره خدمت طولانی‌تری دارند و به‌عنوان نمایندگان ایالت‌ها و منافع بلندمدت آنها شناخته می‌شوند.
کشورهایی که «سنا» یا معادل آن را دارند:
«سنا» یا نهادهای مشابه در کشورهای مختلف وجود دارند که برخی از معروف‌ترین آنها عبارتند از:
- ایالات متحده آمریکا
- کاناد
- برزیل
- مکزیک
- آلمان
- استرالیا
- سوئیس
- فرانسه
- ایتالیا
- هند
در این کشورها، ساختار قانونگذاری معمولاً «دوخانه‌ای» است: یک خانه، مجلس «نمایندگان مردم» و خانه دیگر، «سنا»، که نقش مشورتی و بررسی‌کننده دارد. این نوع ساختار هدفش تقویت دموکراسی و کاهش فشارهای فوری و شتابزده‌ای است که ممکن است در «خانه پایین‌تر» رخ دهد.
وضعیت بریتانیا
کشور بریتانیا مجلس «سنا» ندارد، اما «مجلس اعیان» (House of Lords) نقشی مشابه «خانه بالاتر» ایفا می‌کند و به‌عنوان نهاد مشورتی قوانین را بازبینی می‌کند.
پایان
