«کانال مانش» یا «کانال انگلیسی»: آبراهه ای پر اهمیت | نقطه ۱۸
بین بریتانیا و قاره اروپا آبراههای باریک و استراتژیک قرار گرفته که یکی از پرترددترین مسیرهای دریایی جهان به شمار میره. در دو سوی این آبراه، دو کشور بزرگ اروپایی قرار دارند: بریتانیا در شمال و فرانسه در جنوب. در زبان انگلیسی به این آبراه «کانال انگلیسی» (English Channel) گفته میشه، اما فرانسویها اون رو «مانش» (La Manche) مینامند. شاید من اشتباه میکنم ولی به نظرم، در زبان فارسی، اغلب از نام فرانسوی اون یعنی کانال «مانش» استفاده میشه، و کمتر پیش میاد که در رسانههای فارسی نام «کانال انگلیسی» دیده بشه. دلیلش دست کم برای من مشخص نیست. شاید چون بسیاری از مردم ایران ذهنیت منفی نسبت به بریتانیا دارند؟ 😉

نگاهی تاریخی به کانال مانش
از دوران باستان، این کانال نقشی حیاتی در تاریخ اروپا داشته و بهعنوان مانعی طبیعی بین جزیره بریتانیا و سرزمین اصلی اروپا شناخته میشده. با این حال، در مقاطع مهم تاریخی، ارتش های زیادی از آن عبور کردند — از جمله حمله نورمنها در سال ۱۰۶۶ که مسیر تاریخ انگلستان را برای همیشه تغییر داد.در جنگ جهانی دوم نیز کانال مانش نقطهی کلیدی نبردها بود. عملیات معروف نرماندی (D-Day) که سرنوشت جنگ را تغییر داد، از همین مسیر آغاز شد.
اهمیت استراتژیک و اقتصادی
از نظر نظامی، کنترل بر کانال مانش یعنی تسلط بر یکی از مهمترین مسیرهای دریایی غرب اروپا.
اما اهمیت این کانال فقط به مسائل نظامی محدود نمیشه؛ از دید اقتصادی، کانال مانش شلوغترین مسیر دریایی در جهان به حساب میاد. به طور میانگین، روزانه بیش از ۵۰۰ کشتی از آن عبور میکنند — از کشتیهای باری و نفتکش ها گرفته تا قایقهای تفریحی و نظامی.
برای مقایسه، طبق آمار مربوط به ماه مارس، تنها حدود ۱۰۰ کشتی در روز از تنگه هرمز عبور میکنند.
چالشهای ورزشی و گردشگری
شنا از عرض کانال مانش یکی از چالشهای ورزشی معروف جهانه. تا به امروز صدها شناگر توانستهاند این مسیر حدوداً ۳۳ کیلومتری را در باریکترین نقطهاش طی کنند — تجربهای که هم از نظر جسمی و هم روحی، یکی از سختترین آزمونها به شمار میره.
در زمینه گردشگری هم این منطقه اهمیت زیادی داره. شهرهای ساحلی اطراف مثل دوور (Dover) در بریتانیا و کاله (Calais) در فرانسه، از مقصدهای محبوب گردشگران هستند. عبور از کانال، چه با کشتی و چه از طریق تونل، خودش بخشی از جذابیت سفر محسوب میشه.
تونل مانش؛ شاهکار مهندسی مدرن
در سال ۱۹۹۴ تونلی زیرزمینی در زیر کانال مانش افتتاح شد که انگلستان و فرانسه را از طریق قطار به هم متصل میکنه. این پروژهی عظیم که به تونل مانش یا چانل تونل (Channel Tunnel) معروفه، یکی از بزرگترین دستاوردهای مهندسی قرن بیستم به حساب میاد.
تا امروز هیچ حادثهی منجر به تلفات جانی در میان مسافران یا خدمهی قطارهای مسافربری این مسیر گزارش نشده — رکوردی چشمگیر برای چنین زیرساخت پیچیدهای.
سخن پایانی
من یک مرتبه که با قطار از این تونل عبور میکردم، پیش خودم فکر کردم که اگر این پروژه توسط سپاه لاشخوران جمهوری اسلامی انجام شده بود، احتمالا تعداد قربانیان پروژه چه در حین اجرا چه بعد از تکمیلش تا به الان از میلیون ها نفر هم گذشته بود. :)
البته در تصور هیچ انسان منصف و عاقلی نمیگنجه که سرداران گنده گوی سپاهی و نیروهای چندش بسیجی بتونند همچین پروژه ای رو شروع کنند، چه برسه بخوان اون رو تکمیل کرده و به سرانجام برسونند!
در هر صورت، اگر روزی مسیرتون به این ناحیه افتاد، عبور از تونل مانش تجربهایه که نباید از دستش بدید. سفر با خودرو از طریق تونل حدود ۳۵ دقیقه طول میکشه و قطار سریعالسیر یورواستار (Eurostar) مسیر لندن تا پاریس رو تنها در حدود ۲ ساعت و ۱۵ دقیقه طی میکنه.
