برخی افرادی که در زندان ها و بازداشتگاه ها به دلیل شکنجه به قتل رسیدند

فهرست تعدادی از افراد جان باخته در اثر شکنجه در بازداشتگاهها و زندان های رژیم

تعداد نامعلومی از ایرانیان، در زندان‌ها و بازداشتگاه‌های حکومت جمهوری اسلامی، بر اثر شکنجه‌های وحشیانه و غیرانسانی و یا به شیوه‌ای مشکوک و غیرقابل توضیح، جان خود را از دست داده‌اند. بسیاری از این قربانیان، تنها به دلیل اعتراض به ظلم، فعالیت سیاسی، یا دفاع از حقوق خود و دیگران بازداشت شده بودند. شرایط بازداشت، فشارهای روحی و جسمی، محرومیت‌های پزشکی و رفتارهای خشونت‌آمیز مأموران، جان افراد بسیاری را گرفته. به دلیل مخفی کاری های حکومت و پنهان کردن آثار جرم، همچنین وادار کردن خانواده های قربانیان به سکوت، تعیین رقم دقیق قربانیان امکان پذیر نیست. در فهرست زیر، میتوانید اسامی تعدادی از آنها و شرح مختصری از نحوه درگذشتشان را مشاهده نمایید. اسامی منابع مورد ارجاع، در انتهای صفحه ذکر گردیده اند.

 

• قتل محمد میرموسوی (۱۴۰۳)

  – شهروند ۳۶ ساله اهل لاهیجان که پس از بازداشت به پاسگاه منتقل شد و بر اثر خشونت مأموران، شکنجه و ضرب و شتم شدید کشته شد.

• قتل برزین حمزه‌زاده (۱۴۰۲)

  – نوجوان ۱۵ ساله اهل سردشت که در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ بازداشت شد و پس از یک هفته شکنجه، دچار آسیب‌های داخلی و نارسایی کلیه شده و جانش را از دست داد.

• قتل ایمان حسنوند (۱۴۰۲)

  – جوان ۳۰ ساله اهل خرم‌آباد که پس از ۱۱۴ روز بازداشت توسط اداره آگاهی تهران، در اثر شکنجه شدید جان باخت.

• قتل مهران اکرمی (۱۴۰۲)

  – جوان ۳۲ ساله اهل تکاب که در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ بازداشت شده بود، در زندان سقز و تحت شکنجه جان باخت.

• قتل آرین قربانی‌نژاد (۱۴۰۲)

  – نوجوان ۱۸ ساله که تنها دو روز پس از بازداشت به دلیل مصرف مشروبات الکلی در زندان شهرضا به‌طور مشکوک جان باخت؛ مقامات، علت مرگ او را «خودکشی» اعلام کردند؛ اما آثار ضربات شدید به سر، خلاف این ادعا را نشان می‌دهد.

• قتل شاهین گله‌داری (۱۴۰۲)

  – زندانی سیاسی در ارومیه که به دلیل فشار روانی ناشی از شرایط سخت زندان و در حال گذراندن حکم دو سال زندان به اتهام اقدام علیه امنیت ملی، دست به «خودکشی» زد.

• قتل حمزه براهویی (۱۴۰۲)

  – زندانی بلوچ که به‌طور مشکوک در زندان زاهدان جان باخت، و مقامات تلاش کردند از افشای قتل وی جلوگیری کنند.

• قتل مهسا امینی (۱۴۰۱)

  – پس از بازداشت توسط گشت ارشاد در تهران، با شکستگی جمجمه و مرگ مغزی کشته شد؛ این حادثه منجر به خیزش ۱۴۰۱ و قتل عام و مجروح شدن تعداد بسیاری در نتیجه سرکوب حکومت شد.

• قتل مریم آروین (۱۴۰۱)

  – وکیل دادگستری که به زندانیان و خانواده‌های آنان مشاوره می‌داد، پس از بازداشت و آزادی از زندان سیرجان درگذشت؛ مقامات علت فوت را «خودکشی» اعلام نمودند، ولی خانواده دلیل آن را داروهای داده شده در زندان دانستند.

• قتل عرشیا امام‌قلی‌زاده (۱۴۰۱)

  – نوجوان ۱۶ ساله اهل جلفا که با اتهام عمامه‌پراکنی بازداشت شده و حدود ۱۰ روز در زندان بود، دو روز پس از آزادی «خودکشی» کرد.

• قتل یلدا آقا فضلی (۱۴۰۱)

  – دختر جوان تهرانی که در جریان خیزش سراسری بازداشت شد، پس از حدود ۱۱ روز بازداشت و پنج روز پس از آزادی درگذشت؛ منابع رسمی «خودکشی» و اتهام «مصرف مواد مخدر» را مطرح کردند اما فایل صوتی او نشان می‌داد در دوران بازداشت شکنجه شده بود.

• قتل مینا یعقوبی (۱۴۰۱)

  – از بازداشتی‌های خیزش سراسری در اراک که دو مرتبه اقدام به «خودکشی» کرد؛ مقامات مشکلات روحی و روانی  را علت اقدام دانستند اما خانواده اعلام کردند در زمان بازداشت به شدت شکنجه شده بود.

• قتل عباس منصوری (۱۴۰۱)

  – جوان معترض اهل شوش که تنها یک هفته پس از آزادی از بازداشت «خودکشی» کرد.

• قتل سعدا خدیرزاده (۱۴۰۱)

  – زندانی سیاسی که تابستان ۱۴۰۱ در زندان ارومیه اقدام به «خودکشی» کرد؛ او تحت فشار برای اعتراف‌گیری اجباری قرار داشت.

• قتل جواد روحی (۱۴۰۱)

  – معترض جوان اهل آمل که در جریان خیزش سراسری بازداشت شد و پس از شکنجه و تهدید در زندان سپاه و اعتراف اجباری، حدود یک سال بعد در بیمارستان نوشهر بر اثر تزریق اجباری دارو جان خود را از دست داد.

• قتل سیاوش بهرامی (۱۴۰۱)

  – عضو حزب آزادی کردستان (پاک) که سه روز پس از آزادی از زندان پاوه در خانه برادرش درگذشت؛ مقامات علت فوت را «خودکشی» اعلام کرده‌اند ولی خانواده تزریق آمپول در زندان را عامل قتل می‌دانند.

• قتل شادمان احمدی (۱۴۰۱)

  – توسط نیروهای امنیتی ربوده و در بازداشتگاه کلانتری دهگلان زیر شکنجه کشته شد.

• قتل دختری به نام معصومه (۱۴۰۱)

  – دختر ۱۴ ساله که به دلیل پارگی واژن و خونریزی ناشی از تجاوز جنسی درگذشت؛ وی پس از برداشتن حجاب در مدرسه بازداشت شده بود.

• قتل عاطفه نعامی (۱۴۰۱)

  – مأموران پیکر او را با صحنه‌سازی «خودکشی» در بالکن آپارتمانش قرار دادند؛ خانواده آن را مردود دانستند، چون آثار ضرب و جرح روی جسد مشهود بود؛ پیکر او مخفیانه دفن شد.

• قتل امیرحسین حاتمی (۱۴۰۰)

  – شهروند ایلامی که بر اثر ضرب و شتم مأموران نیروی انتظامی در زندان تهران بزرگ جان باخت.

• قتل مهدی کاظمی (بکتاش آبتین) (۱۴۰۰)

  – نویسنده، شاعر و فیلم‌ساز که گروهی از زندانیان سیاسی، مرگ او را مصداق قتل سیستماتیک زندانیان سیاسی اعلام کردند.

• قتل شاهین ناصری (۱۴۰۰)

  – کارشناس بازرگانی و شاهد شکنجه نوید افکاری که در سلول انفرادی زندان تهران بزرگ به صورت مشکوک درگذشت.

• قتل امیرحسین حاتمی (۱۴۰۰)

  – شهروند ایلامی که بر اثر ضرب و شتم مأموران نیروی انتظامی در زندان تهران بزرگ جان باخت.

• قتل خسرو جمالی‌فر (۱۴۰۰)

  – بر اثر ضرب و شتم مأموران زندان و ضربات وارد شده به سر، در زندان سنندج کشته شد.

• قتل هادی عطارزاده (۱۴۰۰)

  – پس از اجرای شدید حکم شلاق بدحال شد و پس از بسته شدن دست و پایش توسط زندان‌بانان، به قرنطینه برده شد و درگذشت.

• قتل نوید افکاری (۱۳۹۸)

  -  کشتی‌گیر ایرانی که پس از بازداشت و شکنجه توسط مأموران، به اتهام قتل در زندان یا از طریق اعدام یا بر اثر شکنجه به قتل رسید .

• قتل مصطفی صالحی (۱۳۹۹)

  – ۳۰ ساله، یکی از معترضان دی ۱۳۹۶ که در زندان دستگرد اصفهان اعدام شد؛ به اتهام کشتن پاسدار محکوم شده بود اما اتهام را رد کرده بود.

• قتل بهمن عقابی (۱۳۹۹)

  – شهروند ۳۵ ساله اهل اسلام‌آباد غرب که از ۱۴ دی بر اثر ضرب و شتم و شکنجه توسط مأموران در کما بود و در ۲۶ دی در بیمارستان جان باخت.

• قتل فرهاد وثوقی (۱۳۹۹)

  – زیر شکنجه کشته شد. تحت فشار بود تا مسئولیت قتل حسین جوزی را که یکی از سازمان‌دهندگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران در نورآباد بود، به گردن بگیرد؛ در حالی که جوزی به دست نیروهای اطلاعات سپاه بازداشت شده و به قتل رسیده بود

• قتل دانیال زین‌العابدین (۱۳۹۹)

  – نوجوان ۱۷ ساله که در زندان میاندوآب زیر شکنجه و ضرب و شتم مأموران جان باخت؛ کمیساریای عالی سازمان ملل خواهان تحقیق فوری شد.

• قتل مهرداد سپهری (۱۳۹۹)

  - جوانی که توسط نیروهای انتظامی در شهرک حجت مشهد با دست‌بند بسته شد و با شوکر و اسپری فلفل شکنجه شد و در اثر آزار و شکنجه جان خود را از دست داد.

• قتل علیرضا شیرمحمدعلی (۱۳۹۸)

  – زندانی سیاسی ۲۱ ساله که در زندان فشافویه هدف حمله دو زندانی قرار گرفت و جان باخت.

• قتل وحید صیادی نصیری (۱۳۹۷)

  – زندانی سیاسی که پس از ۶۰ روز اعتصاب غذا در زندان قم درگذشت.

• قتل سینا قنبری (۱۳۹۶)

  – جوان ۲۳ ساله که در قرنطینه زندان اوین درگذشت؛ مراجع اطلاعاتی مدعی «خودکشی» بودند؛ اما خانواده و دانشجویان خواستار بررسی رسمی شدند.

• قتل وحید حیدری (۱۳۹۶)

  – جوان ۲۳ ساله اهل اراک که در زندان این شهر درگذشت؛ مقامات، علت فوت را «خودکشی» اعلام کردند، اما آثار ضرب و شتم روی جسد وی دیده شد.

• قتل آریا روزبهی بابادی (۱۳۹۶)

  – جوانی از طایفه بابادی ایل بختیاری که در جریان تظاهرات دی ماه مفقود شده و جنازه وی در ۱۹ دی در رود کارون پیدا شد.

• قتل سارو قهرمانی (۱۳۹۶)

  – جوان ۲۴ ساله اهل سنندج که دستگیر شد و جنازه او در ۲۳ دی به خانواده تحویل شد؛ آثار ضرب و شتم روی جسد وجود داشت.

• قتل کیانوش زندی (۱۳۹۶)

  – جوان ۲۴ ساله اهل سنندج که در زندان سنندج تحت شکنجه کشته شد و جنازه او در ۲۳ دی به خانواده تحویل داده شد.

• قتل علی پولادی (۱۳۹۶)

  – جوان ۲۶ ساله اهل روستای گویتر چالوس که به ظن تیراندازی توسط نیروی انتظامی دستگیر شد و جنازه او در ۲۳ دی به خانواده تحویل شد.

• قتل سید شهاب الدین ابطحی زاده (۱۳۹۶)

  – جوان ۲۰ ساله اهل اراک که پس از بازداشت، جنازه وی در ۲۲ دی در مقابل منزلش رها شد؛ روی بدنش آثار ضرب و جراحات دیده می‌شد.

• قتل مریم (فروزان) جعفرپور (۱۳۹۶)

  – جوان ۲۷ ساله دانشجوی مهندسی برق که در یکی از تجمع‌های اعتراضات سراسری بازداشت شد و پس از کالبدشکافی جسد او به خانواده تحویل داده شد.

• قتل طالب بساطی (۱۳۹۶)

  – کارمند اورژانس و دانشجوی پزشکی دانشگاه ایلام که هشت روز پس از بازداشت جنازه وی به خانواده تحویل شد؛ گواهی فوت ترومای مغزی را علت مرگ اعلام کرده ولی نماینده وقت ایلام، شکنجه را عامل فوت دانست.

• قتل افشین (مالک) کریم پور (۱۳۹۶)

  – در جریان شورش‌های زنجیره‌ای زندان‌ها و در زندان سپیدار اهواز دچار خفگی شد؛ علت فوت مسمومیت غذایی اعلام شد.

• قتل کاووس سیدامامی (۱۳۹۶)

  – فعال محیط زیست و استاد دانشگاه که در زندان اوین درگذشت.

• قتل محمد راجی (۱۳۹۶)

  – درویش گنابادی که در اعتراضات خیابان پاسداران بازداشت و در اثر ضربات بازجویی کشته شد.

• قتل ستار بهشتی (۱۳۹۱)

  – کارگر و وبلاگ‌نویس که توسط پلیس فتا دستگیر و در مدت بازجویی به شدت شکنجه شد و درگذشت؛ در گورستان رباط کریم دفن شد.

• قتل محسن دکمه‌چی (۱۳۹۰)

  – بازاری که به دلیل کمک به خانواده زندانیان سیاسی بازداشت شد و به بیماری سرطان پانکراس مبتلا بود و در زندان درگذشت.

• قتل هدی صابر (۱۳۹۰)

  – پژوهشگر و فعال ملی مذهبی که در زندان اوین در اعتراض به مرگ هاله سحابی اعتصاب غذا کرد و پس از انتقال به بیمارستان مدرس بر اثر نارسایی قلبی درگذشت؛ منابع مخالفان علت مرگ را ضرب و شتم توسط مأموران امنیتی ذکر کردند.

• قتل محسن روح‌الامینی (۱۳۸۸)

  – در جریان بازداشت در بازداشتگاه کهریزک، بر اثر شکنجه کشته شد.

• قتل محمد کامرانی (۱۳۸۸)

  – پس از بازداشت در بازداشتگاه کهریزک، در روز ۲۵ تیر ماه درگذشت.

• قتا امیر جوادی‌فر (۱۳۸۸)

  – در بازداشتگاه کهریزک، بر اثر شکنجه کشته شد.

• قتل امین قهرمانی (۱۳۸۸)

  – در بازداشتگاه کهریزک، بر اثر شکنجه کشته شد.

• قتل احمد نجاتی (۱۳۸۸)

  – کارگر بازداشت شده در کهریزک، که پس از آزادی از زندان، به دلیل ضرب و شتم و از دست دادن هر دو کلیه جان باخت.

• قتل رامین پوراندرجانی (۱۳۸۸)

  – پزشک بازداشتگاه کهریزک که در ساختمان بهداری نیروی انتظامی تهران درگذشت.

• قتل محمدجواد پرنداخ (۱۳۸۸)

  – دانشجوی فعال فرهنگ و ادب کرد که توسط اطلاعات اصفهان بازداشت و به طرز مشکوکی جان باخت.

• قتل ترانه موسوی (۱۳۸۸)

  – دستگیر شده پس از اعتراضات ریاست جمهوری دهم، مورد شکنجه و تجاوز قرار گرفت و سپس به قتل رسید و جسدش سوزانده شد؛ برخی رسانه‌های حکومتی وجود او را تکذیب کردند.

• قتل امیرحسین حشمت ساران (۱۳۸۷)

  – دبیرکل «جبهه اتحاد ملی ایران» که پس از بازداشت و ضربات وارده و تزریق داروهای مشکوک، ۴۸ ساعت در کما بود و سپس در بیمارستان رجایی کرج درگذشت.

• قتل کاوه عزیزپور (۱۳۸۷)

  - زندانی سیاسی کرد که در زندان مهاباد تحت شکنجه منتهی به ضربه مغزی قرار گرفت و در حین بازجویی توسط عوامل اطلاعاتی درگذشت.

• قتل امیدرضا میرصیافی (۱۳۸۷)

  – فعال فرهنگی و وبلاگ‌نویس که در زندان اوین درگذشت؛ گزارش‌ها حاکی از قتل وی در زندان است و مقامات از کالبد شکافی جلوگیری کردند.

• قتل زهرا بنی یعقوب (۱۳۸۶)

  – پزشک ایرانی که در بازداشتگاه ستاد امر به معروف همدان دستگیر و پس از ۴۸ ساعت درگذشت؛ منابع حکومتی «خودکشی» و منابع خانواده و رسانه‌ها ضرب و شتم را عامل فوت او می‌دانند.

• قتل ابراهیم لطف‌اللهی (۱۳۸۶)

  – دانشجوی دانشگاه پیام نور سنندج که پس از دستگیری در جلوی دانشگاه به بازداشتگاه منتقل و در همانجا جان باخت؛ مقامات علت فوت او را «خودکشی» اعلام کردند.

• قتل ولی‌الله فیض مهدوی (۱۳۸۵)

  – زندانی منتسب به سازمان مجاهدین خلق که در انتظار اعدام بود، پس از یازده روز اعتصاب غذا و وضعیت وخیم جسمی از زندان گوهردشت به بیمارستان شریعتی منتقل شد و درگذشت؛ مقامات خودکشی در حمام زندان را اعلام کردند اما وکیل و خانواده نسبت به شرایط مرگ او ابهام داشتند.

• قتل اکبر محمدی (۱۳۸۵)

  – فعال دانشجویی که پس از بازداشت و شکنجه در زندان اوین، پس از چند روز اعتصاب غذای خشک به صورت مشکوکی درگذشت.

• قتل زهرا کاظمی (۱۳۸۲)

  – خبرنگار کانادایی-ایرانی که هنگام تهیه گزارش در ایران بازداشت شد و در زندان اوین درگذشت.

• قتل فرشته علیزاده (۱۳۷۸)

  – در جریان درگیری‌های کوی دانشگاه تهران ناپدید شده و تحت شکنجه جان سپرد؛ جسد وی در گورستان خاوران دفن شد.

• ربایش و احتمالا قتل سعید زینالی (۱۳۷۸)

  – پس از اعتراضات دانشجویی توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد و تاکنون خبری از او در دست نیست؛ نهادهای امنیتی مسئولیت را تأیید کردند اما سرنوشت وی را اعلام نکردند.

• قتل علی‌اکبر سعیدی سیرجانی (۱۳۷۳)

  – پس از نگارش نامه‌های انتقادی به خامنه‌ای، توسط مأموران وزارت اطلاعات بازداشت و پس از نه ماه با استعمال شیاف پتاسیم در زندان به قتل رسید.
  

   

فهرست منابع

• زندانیان کشته‌شده در زندان‌های ایران
• مرگ‌های مشکوک و خودکشی‌های سریالی؛ آزار زندانیان تا سر حد مرگ
• قتل‌های دولتی در زندان‌های ایران